MOTOR (ENGİNE)

MOTOR NEDİR ?

Hayatımızın her alanında bulunan motorlu taşıtların (otomobillerin, minibüslerin, otobüslerin, kamyonların vb.) adeta kalbi olarak niteleyebileceğimiz motor; kullandığı yakıtın kimyasal enerjisini, ısı ortaya çıkararak ısı enerjisine çeviren ve bu enerjiyi, sabit parçaları hareket ettirecek bir mekanik enerjiye dönüştüren alettir. 

Motorlar temelde iki çeşittir. Bu çeşitleme ise zamanlamalarına göre yapılmaktadır. Bunlar "iki zamanlı" ve "dört zamanlı" motorlardır. Bu ayrım motorların kaç ana hamlede enerjiyi üretip, harekete çevirdiğine göre yapılmaktadır. 

İki Zamanlı Motorlar

İki zamanlı motorlarda modern dört zamanlı motorlarda olduğu gibi bir subap sistemi bulunmamaktadır. motora bir giriş bir de çıkış bulunmaktadır. Giriş kısmı havayı motorun içine çekmeye yarayan emme kanalı, çıkış kanalı ise içeride yanma neticesinde ortaya çıkan gazları tahliye etmeye yarayan egzoz kanalıdır. Ayrı bir yağlama mekanizmasına da sahip olmayan bu motorların yakıtının içerisinde yağ da bulunmaktadır. 

Motorun iki zamanlı olarak nitelendirilmesinin sebebi, dört zamanlı motorlar gibi belirgin biçimde zamanlamaların ayrılmıyor olmasıdır. Motorun çalışması esnasında, emme ve egzoz; sıkıştırma ve iş olaylarının her ikisinde de gerçekleştiği için motorun çalışması iki zamanlı olarak nitelendirilmektedir. 

Dört Zamanlı Motorlar 

Dört zamanlı motorlara bu adını kazandıran dört temel zamanlaması bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla; Emme - Sıkıştırma - İş - Ekzoz zamanıdır. İki zamanlı motorda da yine bu zamanlamalar söz konusudur ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi bu zamanlamalar iç içe geçmiş durumdadır.

Temel Parçalar

•  Yanma odasını meydana getiren; Piston ve Silindir ile Silindir Kolu
•  Motorun içerisine hava girişini sağlayan; Emme girişi
•  Yanmadan sonra ortaya çıkan gazları atmaya yarayan; Ekzoz çıkışı
•  Hava - Yakıt karışımını tutuşturmaya yarayan; Bujiler
•  Yakıt püskürtmeye yarayan; Enjektörler
•  Hava Girişini ve ekzoz çıkışını sağlayan; Subaplar

İçten Yanmalı Motorlar - Dıştan Yanmalı Motorlar

İçten yanmalı motorlar yukarıda anlattığımız gibi iki zamanlı veya dört zamanlı olabilirler. Burada ayrımın temel noktası yakıtın tutuşmasının motorun içerisinde mi yoksa dışarısında mı gerçekleştiğidir. 

Dıştan yanmalı motorlara eski buhar makinelerini örnek verilebilir.

Silindirlerinin Yerleşimine Göre Motorlar

Klasik anlamda motorlarda silindirler sıralı olmakla birlikte farklı şekillerde konumlandırıldığı motorlar da mevcuttur. Bu konumlanmaya göre motorları;

•  Sıralı Motorlar
•  V tip Motorlar
•  W tip Motorlar
•  Dairesel -yıldız- tip Motorlar
•  Boksör tip Motorlar olarak sıralayabiliriz. 

Sıralı Motorlar

Klasik anlamda bugün hayatımızdaki çoğu araçta kullanılan motor bu tip tasarıma sahiptir. Çoğu araçta 3 veya 4 silindirin yan yana sıralanması ile 3 veya 4 silindirli olarak nitelendirilen araçlar ortaya çıkar. Daha performanslı araçlarda ise 5 veya 6 silindir yan yana bulunabilmektedir. Örneğin; Eski Amerikan araçlarında ise sıralı 6 silindirli araçlar bulunmaktadır. Yine BMW'nin 2000'lerin ortalarına kadar ürettiği atmosferik motorlu araçlarının çoğunda sıralı 6 silindirli motor yer almaktaydı.

V Tipi Motorlar

Bu motorlarda silindirler karşılıklı olarak V harfi biçimini almaktadır. Bu nedenle V tipi motor denilmektedir. Bu motorlarda asıl gaye daha yüksek performans elde etmektir. Daha hacimli olan bu motorlardan daha fazla beygir gücü elde edilebilmektedir. 

W Tipi Motorlar 

Bu tipte bir motor aslında bulunmamaktadır. Bir anlamda iki tane v motorunun birleştirilmesiyle ortaya çıkmaktadır. Bunun son son örneği; Bugatti Chiron'dur. Toplamda 1000 beygirden fazla güç üreten bu motorda 8'er silindirlik iki V tipi motor bir araya getirilerek W16'lık bir 16 silindirli motor elde edilmiştir. Yine burada kaygı daha fazla güç elde etmektir.

Boksör Tip Motorlar

Karl Benz tarafından bulunan ve daha sonra başta Porsche olmak üzere çeşitli markalarca kullanılmış bir motor türüdür. Burada silindirler ne sıralıdır ne de V şeklindedir. Yatay olarak karşılıklı yerleştirilmişlerdir. Boksör tip motorun en önemli özelliği daha az titreşimle çalışmasıdır. Bir diğer önemli nokta ise motoru daha alt kısımda konumlandırarak aracı daha dengeli hale getirme imkanı tanımaktadır. Bu motoru Porsche firmasının yanı sıra Subaru markasının araçlarında da görmek mümkündür. 

Çember -Yıldız- Tip Motor

İki zamanlılarda çift, dört zamanlılarda tek sayıda silindirin çember biçiminde konumlandırılması ile oluşturulan motordur. Daha çok deniz taşıtları ve uçaklarda tercih edilebilmektedir. 

KAYNAKLAR

http://sismebot.com/

http://teknikicerik.com/

https://www.autocar.co.uk/

https://www.tercihiniyap.net/

http://www.custom-mania.com/

https://www.makaleler.com/